Termin „architektura ekologiczna”, albo „budownictwo ekologiczne”, oznacza zrównoważone budownictwo. Dbający o przyrodę architekci czy urbaniści decydują się na przyjazne dla środowiska materiały budowlane i rozwiązania konstrukcyjne z myślą o ochronie powietrza, wód i gleby.
Ekologiczne budynki, w których mieszkamy, pracujemy i bawimy się, powstają w oparciu o zastosowanie materiałów nieszkodliwych dla środowiska oraz wentylacji grawitacyjnej, a także o takie rozmieszczenie okien, które pozwoli maksymalnie wykorzystywać światło naturalne. Budownictwo zrównoważone odgrywa znaczącą rolę podczas prób ograniczenia zmian klimatu i zniszczeń przyrody, z powodu których nasza planeta powoli popada w ruinę.
Podczas wznoszenia „zielonych” elementów architektury, zaprojektowanych świadomie w celu zmniejszenia negatywnego wpływu konstrukcji na środowisko, architekci realizują zasady dotyczące umiaru oraz skutecznego wykorzystania energii, zasobów i materiałów budowlanych, a także analizują, w jaki sposób nowy budynek będzie oddziaływał lub wpływał na ekosystem, w obrębie którego zostanie postawiony.
Wydajność energetyczną budynku można podnieść na wiele sposobów, na przykład poprzez umiejscowienie go tak, by uzyskać jak największe nasłonecznienie o każdej porze roku, a także poprzez zróżnicowane wykorzystanie rekomendowanych w danym regionie źródeł energii, to jest – w zależności od położenia geograficznego – słońca, wiatru, geotermii, biomasy, wody czy gazu ziemnego.
Do najbardziej pożądanych materiałów podczas wznoszenia budynków ekologicznych należą te, które pochodzą z recyklingu lub odzysku, a także do produkcji których wykorzystuje się minimum elektryczności. W najlepszym z możliwych scenariuszy wybiera się po prostu budulec produkowany w okolicy, nie zawierający groźnych dla zdrowia substancji chemicznych. Materiały ekologiczne, wytwarzane z przyjaznych dla środowiska surowców nieprzetworzonych, są biodegradowalne i odporne na uszkodzenia.
Architecture 2030 to organizacja non-profit założona przez architekta Edwarda Mazrię. Jej misja polega na dopilnowaniu, by do 2030 roku wszelkie prace budowlane (stawianie nowych budynków, przebudowy oraz większe renowacje) przeprowadzano w warunkach neutralności węglowej. Według Mazrii cel da się osiągnąć poprzez zastosowanie innowacyjnych i proekologicznych strategii projektowania oraz lokalną produkcję bądź kupno energii odnawialnej.